NIE CZEKAJ – DZIAŁAJ – ZŁÓŻ WNIOSEK
COVID–19 (od ang. Coronavirus Disease 2019) – ostra choroba zakaźna układu oddechowego wywołana zakażeniem wirusem SARS-CoV-2, to główny problem ludzkości w I oraz zapewne w II kwartale 2020 r. Jest to jednak problem nie tylko zdrowotny, gdyż poprzez podjęcie radykalnych działań, mających na celu zapobieganie rozprzestrzenianiu się wirusa – takich jak wprowadzenie kwarantanny, zamykanie granic państw, ograniczenie kontaktów międzyludzkich – powoduje całkowite bądź częściowe zaprzestanie działalności przedsiębiorstw oraz problemy finansowe wielu gałęzi gospodarki. Wprowadzone przez polski rząd środki zaradcze (np. „Tarcza Antykryzysowa” – opisana w odrębnym artykule) są tylko niewielką kroplą w morzu potrzeb oraz problemów, przed którymi stanie znaczna część przedsiębiorstw. Problemy z obsługą bieżących zobowiązań, kredytów, pożyczek dotkną ogromną część polskich firm – przede wszystkim tych należących do sektora MSP. Konieczny w takich warunkach będzie nie tyle rozwój prowadzonych biznesów, co ich ratunek przed widmem upadłości. Nasza Kancelaria, nawet w czasach gospodarczej prosperity, przeprowadziła szereg postępowań restrukturyzacyjnych, dlatego wiemy, że doprowadzenie do szczęśliwego zakończenia restrukturyzacji, nie jest tematem prostym i dla każdego oczywistym. Przedsiębiorca, będący profesjonalistą w dziedzinie, którą zajmuje się na co dzień, może nie mieć praktycznej wiedzy o tym jak rozmawiać z bankami, lub wszelkimi innymi wierzycielami, może nie znać niuansów oraz praktyki prawa restrukturyzacyjnego oraz upadłościowego. Właśnie ze względu na powyższe został stworzony poniższy wpis, tak aby każdy mógł poszerzyć swoją wiedzę na temat tego jak zachowywać się w tej trudnej dla przedsiębiorstwa sytuacji.
Nie czekaj – działaj!
Pierwszym i najważniejszym zaleceniem, które należy stosować bezwzględnie, gdy płynność finansowa naszego przedsiębiorstwa zostanie zachwiana, to: nie bądź bierny, bądź aktywny. Nigdy nie należy udawać, że nic się nie stało, nie ignoruj przychodzących wezwań do zapłaty, wyroków sądowych, czy też wezwań od komornika. Z naszego doświadczenia wynika, że w gospodarce, podobnie zresztą jak w medycynie, lepiej zapobiegać niż leczyć! Oczywiście nie w każdym przypadku da się zapobiec wszelkim problemom, ale na pewno da się je rozciągnąć w czasie – tak, aby nie zwaliły się na Twoją firmę wszystkie na raz, nie dając Ci możliwości jakiejkolwiek obrony.
Pamiętaj, im wcześniej przyjdziesz do profesjonalisty z problemem, tym szybciej podejmie on odpowiednie kroki, aby ten problem rozwiązać. Gdy przedsiębiorca zgłasza się do prawnika z prośbą o pomoc w uniknięciu upadłości, a przychodzi już na etapie prawomocnego wyroku sądowego, możliwości i czas, który mamy, aby mu pomóc są nieporównywalnie mniejsze niż gdyby przyszedł zgłosił się o pomoc już na etapie wezwania do zapłaty.
Dlatego pierwsze i najważniejsze zalecenie brzmi: NIE CZEKAJ – DZIAŁAJ!, nie udawaj, że problem nie istnieje! Fakt, że minęło pół roku od dnia, w którym odebrałeś wezwanie do zapłaty i do tej pory nic wg. Ciebie się w sprawie nie wydarzyło, nie oznacza, że problem sam się rozwiązał! Druga strona w tym czasie mogła uzyskać już nawet nakaz zapłaty (wyrok), o którym w niedługim czasie zostaniesz poinformowany przez właściwy Sąd.
Działaj dwutorowo – próbuj doprowadzić do wszczęcia restrukturyzacji pozaustawowej – nie zapominaj jednak o sposobach restrukturyzacji wynikających z ustawy!
Restrukturyzacja pozaustawowa, czyli przeprowadzenie z wierzycielem (bankiem, dostawcą, etc.) negocjacji, w wyniku których ustalimy nowe warunki spłaty naszego zadłużenia. Do warunków tych zaliczymy bez wątpienia następujące działania:
- wydłużenie okresu spłaty zobowiązania,
- rozłożenie zobowiązania na raty,
- wakacje kredytowe,
- zmianę oprocentowania,
- umorzenie części odsetek,
- ustanowienie dodatkowego zabezpieczenia,
- przewalutowanie kwoty zobowiązania itd.
Jak widzisz rozwiązań jest wiele, a na wczesnym etapie, gdy problemy przedsiębiorstwa dopiero się zaczynają, może być to najkorzystniejszy sposób restrukturyzacji, ale wymaga on chęci podjęcia rozmów przez obie strony umowy. Wierzyciele podchodzą często do dłużnika, jak do wroga, a nie partnera w rozmowach. Dlatego niezmiernie ważne jest przedstawienie wierzycielowi wszelkich aspektów sytuacji w jakiej znajduje się nasz biznes oraz wytłumaczenia konsekwencji braku zezwolenia na udzielenie dobrowolnej zgody na restrukturyzację zadłużenia. To właśnie w tym momencie przygotowanie dłużnika, w tym w szczególności wspieranie go w negocjacjach przez profesjonalnego doradcę, takiego jak członkowie zespołu Kancelarii PWL, jest niezmiernie istotne. Należy mieć na uwadze, że jeżeli podejmiemy się takich negocjacji samodzielnie i ich wynikiem będą niekorzystne dla dłużnika warunki restrukturyzacji (często narzucone siłą przez drugą stronę, w wyniku wykorzystania pozycji dominującej), których nie będziemy potrafili dotrzymać to istnieje duży stopień ryzyka, że drugiej szansy od wierzyciela już nie dostaniemy. Zadziać się tak może z dwóch względów: po pierwsze stracimy resztki zaufania, którym nas obdarzył, a po drugie (szczególnie w przypadku banków) wierzyciele mogą mieć ograniczone możliwości przeprowadzenia kolejnej restrukturyzacji zadłużenia (wynikające z regulacji wewnętrznych oraz wytycznych Komisji Nadzoru Finansowego, lub Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego) w stosunku do podmiotów, których pierwsza restrukturyzacja była nieskuteczna.
Doradzając naszym klientom, zespół PWL stara się, aby równolegle do prób restrukturyzacji pozaustawowej przygotować klienta do restrukturyzacji ustawowej. Dzieje się tak z co najmniej dwóch powodów:
- na restrukturyzację pozaustawową może być już za późno, ze względu na wcześniej podejmowane próby przeprowadzania działań restrukturyzacyjnych, lub ze względu na etap postępowania windykacyjnego,
- restrukturyzacja pozaustawowa skazuje dłużnika na łaskę, bądź niełaskę wierzyciela – restrukturyzacja ustawowa wyrównuje, przynajmniej na jakiś czas pozycję stron.
Restrukturyzacja ustawowa uregulowana została w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. Prawo restrukturyzacyjne. Ustawa wskazuje na możliwość przeprowadzenia następujących postępowań restrukturyzacyjnych:
- postępowanie o zatwierdzenie układu,
- przyspieszone postępowanie układowe,
- postępowanie układowe,
- postępowanie sanacyjne.
Szczegółową charakterystykę każdego z postępowań opiszę w oddzielnym wpisie, teraz jedynie pokuszę się o krótki rys możliwości prawnych oraz obostrzeń jakie ww. postępowania dają dłużnikom, lub na dłużników nakładają.
Postępowania dzielą się na te bardziej i mniej rygorystyczne pod względem formalnym i prawnym. Bardziej rygorystyczne to np. postępowanie sanacyjne, w którym zarząd nad przedsiębiorstwem zostaje dłużnikowi, bądź jego reprezentantom odebrany (poza przypadkami, w których skuteczne przeprowadzenie postępowania sanacyjnego wymaga osobistego udziału dłużnika lub jego reprezentantów). Mniej rygorystyczne, to m.in. postępowanie o zatwierdzenie układu, w którym to sam dłużnik zbiera głosy poparcia swych propozycji restrukturyzacyjnych. Należy jednak pamiętać, że za zwiększonym rygorem, idzie zdecydowanie więcej korzyści dla dłużnika i tak np. w postępowaniu sanacyjnym:
- postępowanie egzekucyjne skierowane do majątku dłużnika wchodzącego w skład masy sanacyjnej (mienie służące prowadzeniu przedsiębiorstwa oraz mienie należące do dłużnika) wszczęte przed dniem otwarcia postępowania sanacyjnego ulega zawieszeniu z mocy prawa z dniem otwarcia postępowania,
- istnieje możliwość uchylenia zajęcia komorniczego dokonanego przed dniem otwarcia postępowania sanacyjnego w postępowaniu egzekucyjnym lub zabezpieczającym skierowanym do majątku dłużnika wchodzącego w skład masy sanacyjnej, jeżeli jest to konieczne dla dalszego prowadzenia przedsiębiorstwa,
- skierowanie egzekucji do majątku dłużnika wchodzącego w skład masy sanacyjnej oraz wykonanie postanowienia o zabezpieczeniu roszczenia lub zarządzenia zabezpieczenia roszczenia na tym majątku jest niedopuszczalne po dniu otwarcia postępowania sanacyjnego.
Każde z postępowań restrukturyzacyjnych wskazanych w ustawie jest prowadzone przed sądem powszechnym, powyższe stanowi gwarancję, iż przyjęte środki restrukturyzacyjne są zgodne z prawem, a ewentualne skutki ich zrealizowania, bądź nie zrealizowania, będą miały swoje prawne konsekwencje.
Zabezpiecz się poprzez złożenie wniosku o upadłość
Jeżeli doszedłeś do tego miejsca wpisu to wiesz już całkiem sporo o upadłościach i restrukturyzacji. Niemniej jednak mam dla Ciebie jeszcze jedną istotną informację. Większość przedsiębiorców myśli, że prowadzenie przedsiębiorstwa wiąże się dla nich jedynie z ryzykiem biznesowym, niestety nic bardziej mylnego! Na podstawie doświadczeń klientów Kancelarii PWL oraz obowiązujących przepisów prawa wynika, iż niezłożenie w odpowiednim terminie wniosku o upadłość spowodować może pociągnięcie ich do odpowiedzialności karnej! Tak, możesz zostać skazanym tylko dlatego, że biznes Ci nie wyszedł! Fakt ten potwierdził chociażby Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 marca 2012 r. (III CSK 238/11), „Zachowanie się członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością polegające na niezgłoszeniu w czasie właściwym wniosku o ogłoszenie upadłości spółki (art. 299 § 1 zdanie pierwsze k.s.h.) może być kwalifikowane jako występek określony w art. 586 k.s.h. lub w art. 301 § 3 k.k.”
Na szczęście jedną z możliwości uchronienia się przed tak daleko idącymi konsekwencjami jest złożenie we właściwym momencie wniosku o upadłość. We właściwym momencie, czyli kiedy? Wtedy, gdy dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, tj:
- domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, gdy opóźnienie przekracza 3 miesiące,
- gdy dłużnik jest osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, jest niewypłacalny także wtedy, gdy jego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące.
Czy złożenie wniosku o upadłość, jest równoznaczne z upadłością?
Nie. Jednak warunkiem, aby do tego nie doszło, jest złożenie razem z wnioskiem o upadłość wniosku o restrukturyzację ustawową. W takim przypadku Sąd zobowiązany jest, aby w pierwszej kolejności rozpoznać wniosek restrukturyzacyjny.
Restrukturyzacja firm i upadłość firm to jeden z naszych obszar działań – dowiedz się więcej na ten temat już teraz.
Jeżeli zainteresował Cię ten wpis, chciałbyś uzyskać więcej informacji na temat przepisów i rozwiązań restrukturyzacyjnych oraz uważasz, że rozsądnym posunięciem byłoby aby ktoś doświadczony przeanalizował Twój przypadek, niezwłocznie umów się na spotkanie. Zespół Kancelarii Przedpełski Wąsowski Lorek chętnie zaopiekuje się Twoją sprawą i po ludzku przeprowadzi Cię przez prawnicze meandry!