Przed Tobą znajduje się już drugi artykuł z serii Odpowiedzialność karna przedsiębiorców. Pierwszy artykuł i zarazem wstęp do tematu zanjdziesz TUTAJ
Osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, prowadzące działalność w formie spółki cywilnej lub osobowej powinny zwracać szczególną uwagę na terminową realizację swoich zobowiązań. Opóźnienie w płatności faktury na rzecz kontrahenta może skończyć się nie tylko tym, że wytoczy on nam proces cywilny, ale może również złożyć zawiadomienie do Prokuratury lub Policji o możliwości popełnienia przez nas przestępstwa oszustwa na jego szkodę. Przestępstwo to jest uregulowane w art. 286 § 1 Kodeksu karnego. Przepis ten stanowi, że:
„Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.„
Odpowiedzialność karna – Przestępstwo oszustwa
Z przestępstwem oszustwa będziemy mieli do czynienia np. kiedy zawrzemy umowę z inną osobą, że nabędziemy od niej określone produkty, podczas gdy nie będziemy chcieli za nie zapłacić. Może to również działać w drugą stronę – zapłacimy komuś za dany produkt, a on nie będzie chciał go nam dostarczyć. Takie sytuacje mogą często występować w stosunkach gospodarczych, gdzie zapłata za dany towar/usługę odbywa się z reguły po jego dostarczeniu/wykonaniu. Istotne znaczenie ma jednak to, że sprawca musi działać z góry powziętym zamiarem. Jeżeli opóźniamy się z zapłatą, ponieważ nie posiadamy obecnie środków finansowych (np. nie zapłacił nam inny kontrahent), a nie dlatego, to wówczas nie może być mowy o przestępstwie oszustwa.
Należy mieć jednak na uwadze obecną politykę organów ścigania, które coraz częściej zaczynają traktować nieterminowe regulowanie zobowiązań jako oszustwo. Decydującym czynnikiem dla śledczych jest bowiem wystąpienie szkody majątkowej po stronie pokrzywdzonego. Zdają się jednak zapominać przy tym o kluczowej kwestii – sprawca przestępstwa musi działać z góry powziętym zamiarem, co bardzo trudno jest wykazać. Niestety, ale również postawa Sądów pozostawia w tej kwestii wiele do życzenia.
Przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu
Z punktu widzenia naszego kontrahenta istotne znaczenie będą miały dwie rzeczy.
Po pierwsze, w postępowaniu karnym może on domagać się naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem, a więc de facto spełnienia świadczenia.
Po drugie, w odróżnieniu od postępowania cywilnego, postępowanie karne jest bezpłatne.
Z powyższych względów, w przypadku braku płatności nasz kontrahent może zdecydować się na złożenie zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa.
Każdy przedsiębiorca powinien zapoznać się z rozdziałem XXXVI Kodeksu karnego, który został poświęcony w całości przestępstwom przeciwko obrotowi gospodarczemu i interesom majątkowym w obrocie cywilnoprawnym.
Do przestępstw tych możemy zaliczyć m.in.:
- nadużycie zaufania (art. 296 KK),
- łapownictwo menadżerskie (art. 296a KK),
- pranie brudnych pieniędzy (art. 299 KK),
- niezaspokojenie roszczeń wierzyciela (art. 300 KK),
- pozorne bankructwo (art. 301 KK),
- faworyzowanie wierzycieli, łapownictwo (art. 302 KK),
- prowadzenie nierzetelnej dokumentacji (art. 303 KK).
Jednym z najczęstszych przestępstw popełnianych przez osoby prowadzące działalność gospodarczą jest udaremnienie lub uszczuplenie zaspokojenia wierzycieli poprzez wyzbycie się majątku w sytuacji, gdy grozi im niewypłacalność lub upadłość (art. 300 KK).
Przestępstwo to polega na tym, że sprawca:
- usuwa,
- ukrywa,
- zbywa,
- darowuje,
- niszczy,
- rzeczywiście lub pozornie obciąża albo
- uszkadza
składniki swojego majątku, żeby nie spełnić swoich zobowiązań wobec wierzycieli. Za czyn ten grozi kara pozbawienia wolności do lat 3.
Fałszowane faktur
Warto również zwrócić uwagę na przestępstwa polegające na fałszowania faktur, które mogą przyjąć dwie postacie: fizycznego podrobienia lub przerobienia faktury albo wystawienia fałszywej faktury. Sprawca takiego czynu podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Jeżeli wartość sfałszowanej faktury lub faktur przekracza dziesięciokrotność kwoty określającej mienie wielkiej wartości, tj. 10.000.000 zł, wówczas kara może wynieść nawet 25 lat pozbawienia wolności.
Należy podkreślić, że przestępstwa polegające na fałszowaniu faktur są obecnie jednymi z najbardziej ściganych przestępstw. Wynika z polityki karnej Państwa nastawionej na walkę z osobami wyłudzającymi VAT.
Odpowiedzialność karna przedsiębiorców
Odpowiedzialności karnej będa podlegali w spółkach osobowych, co do zasady wspólnicy jako osoby zajmujące się prowadzeniem spraw spółki. W spółce jawnej będą to wspólnicy, w spółce partnerskiej – partnerzy, natomiast w spółce komandytowej oraz spółce komandytowo-akcyjnej – komplementariusze.
Odpowiedzialność karną będą ponosili również członkowie zarządu spółki partnerskiej, jeżeli umowa spółki przewiduje powołanie zarządu.
Odpowiedzialność karna wspólników spółek osobowych będzie kształtowała się podobnie do odpowiedzialności osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą lub prowadzących działalność w ramach spółki cywilnej.
Jak ma postąpić przedsiębiorca, który wejdzie w konflikt z prawem i zostaną mu postawione zarzuty karne?
W takiej sytuacji warto zwrócić się o pomoc do radcy prawnego. Prawnicy z naszej kancelarii specjalizują się bowiem w sprawach karno-gospodarczych. Posiadamy doświadczenie zarówno w obronie małych przedsiębiorców, jak również członków zarządu dużych spółek. Doświadczenie zdobyte w bankowości pozwala nam na zrozumienie bilansów, sprawozdań itp., co ma istotne znaczenie w obronie klientów oskarżonych o przestępstwa finansowe. W tego rodzaju sprawach nie wystarczy bowiem jedynie bardzo dobra znajomość prawa karnego, ale konieczne jest zrozumienie specyfiki branży, w której działa dany klient.
Jeżeli zainteresował Cię ten wpis, oraz potrzebujesz fachowej pomocy prawnej w omawianym zakresie umów się na spotkanie. Chętnie pomożemy w rozwiązaniu Twoich problemów oraz odpowiemy na wszystkie nurtujące Cię pytania.
Zespół Kancelarii Przedpełski Wąsowski Lorek chętnie zaopiekuje się Twoją sprawą i po ludzku przeprowadzi Cię przez prawnicze meandry!